Харамсах ЭрДЭМ

ХАРАМСАХ ЭРДЭМ:  Хохиролыг илэрхийлэх БӨӨ Эр Кү-тэй ганцхан ЧУ КУР- тай.

Харамсал гэж юу юм бол? Сэтгэл санаа, эд хөрөнгө, бие махбодь дээр хохирол гарч түүнийгээ илэрхийлэх нь хүний сэтгэхүйн ухамсарт үйл гарч ирэх нь гэж харвал бид өөртөө хамаатуулах болон бусдад хамаатуулах дээр гэж аль аль тал дээр тавих нь ээ? Хэн хохирох дуртай билээ. Хэрэгтэй бүхнээ бид хайрлан энхрийлэн гамнан тордож, өнгөлөн хадгалдаг. Гэвчиг  хэрэггүй зүйл дээр харамсал үгүй. Яагаад гэвэл түүнд үнэ үгүй. Хаяа л биз гээгээ л биз гээд тоох нь үгүй. Хэрэгтэй чухал зүйлээ хаяж гээвэл харамсаад үхэх нээ гээд л ярьдаг шүү дээ. Үүнээс  хамгийн их үлдэцтэй нь сэтгэл санааны хохирол насан туршид мартагдахгүй байх нь илүүтэй харагдаад байх шиг.

Сударт: Үнэтэй юманд үрэгдэл үгүй, үнэгүй юманд үнэр үгүй үгүй гэжээ.

Үнэтэйг бид хэрхэн мэдэх бол? Өнгө мөнгөөр хэмжих нь ч байна. Зүрх сэтгэлд хэмжээ нь ч  байна. Надад үнэтэй нь бусдад үнэгүй бол яах вэ? Тэгэхээр тухайн зүйлийн үнэ цэнийг үнэлж чадах нь юугаар хэмжигддэг юм бол? Эхлээд үнэгүй мэт санагдсан ч дараа нь үнэд орох нь бий. Тэгвэл үнэ гэж юу юм бол?

Сударт: Үнэт зүйлийн үнэ нь хариуцлагаар хэмждэг билээ гэжээ.

 Яагаад, ямар, ямар учраас гээд л асуултууд хөвөрнө. Хэн нэгэн, ямар нэг зүйл таны амьдралд хүндтэй байр суурь эзэлж, хайрлагддаг бол харамсал их байх нь мэдээж.  Гэвч хэтэрвэл юу болох бол? Бас л өөр өнцөгөөс харах шаардлагатай нь мэдээж. Тэгэхээр олуул олуул харамсахаар байвал их үнэтэй байж болох уу? Алдаж болохгүй зүйл, алдаж болохгүй цаг хугацаа, алдаж болохгүй хүн гэж байдаг уу?

Сэтгэл минь нэг өдөр сэмэрч би өөрийгөө бас бусдынхаа тухай бодов. Анх хаанаас хаа хүрлээ гэж бодов? Бидэнд инээд хөөр, баяр баясгалан, хайр энэрэл бүхэн байсан. тэр цаг мөч хаана үлдэв? Өнөөдөр би өнгөрсөн тэр цаг үе шигээ уяхан өр зөөлөн байгаа бил үү? Гэж би өөрөөсөө асуув. Бид өөрсдөө ч мэдэхгүй алдааг дэвэргэж байдаг юм байгаа? Өөрийнхөө болон бусдын алдааг харсан ч хараагүй мэт, мэдсэн ч мэдээгүй мэт өнгөрөөчихсөн юм болов уу? Үүгээрээ бид хорлогчид болчихов уу? Өмнө нь хэлж байх нь яагаав гэх үү? Тэр үед харж байсан ч, мэдэрч байсан ч хэлэх ёстойгоо ухаараагүй байв уу? Эсвэл өнөөдөр анзаарч мэдсэн бол ирээдүйн төлөө үнэнтэй нүүр тулж үнэнийг сануулан сэрээгч нь байх нь эдлэх эрх гэж харах ёстой юм болов уу? Миний бодож буй санаж буй бүхэн хэн нэгэнд таалагдах нь гол нь биш. Харин үүгээрээ миний сэтгэл бүтэн дүүрэн үлдэх гээд байх юм. Тэгэхээр амиа бодогч гэх өвгүдийн үг үнэн болоод байна уу?

Хожим харамсаж байхаар өнөөдөр би гурвантаа хэлж , эсвэл хэлүүлж яагаад болохгүй гэж. Харин гурваас хэтэрвэл хөөс гэдэг нь болох байх гээд шиг.

Тооцоолоод л үзье. Бусаддаа алдааг нь хэлж байгаагаараа хожим харамсал тээхээргүй бол надад аштай, түүнд ч хэрэгтэй бол яагаад болохгүй гэж.  Ганц хүн гал болохгүй ганц хүн айл болохгүй гэдэг. Унаган анддаа гомдовч нууваас тэнгэр ертөнцдөө хаягдаж буйн шинж гэдэг сударт. Нэг үхрийн эвэр доргивоос мянган үхрийн эвэр доргино гэх ардын зүйр үг бий.

 Үхэх нь үнэн. Дэнсэнд очих нь үнэн л юм хойно өөрийгөө өмөөрье л дөө. Хэрхэн өмөөрөх вэ? Гэтэл өгсөн авсандаа өлзийтэй байг гэж ерөөдөг. Энэ нь юу бол? Юу авсан болоод юу өлзий болчихов? Сударт өлзий хээгээр уялгыг илэрхийлсэн байдаг? Гэтэл уялга гэдэг маань юу болоод хохиролтой холбогдчих гээд байна вэ?

 Би алдаагаа өмөөрөхгүй харин өөрийгөө өмөөрөх гээд байгаа минь энэ. Энэ замба тив өөрөө дэнс юм биш үү? Энд өөртөө шүүлтээ сайн явуулаад өөрийгөө өмөөрчихвөл улсаа ч өмөөрөх гэдэг дээр яагаад харж болохгүй гэж. Хүн бүр өөрөө өөртөө эзэн байж чадвал улс маань маань мандан бадарч чадах гээд байна уу даа. Ядаад бид биеэ засах дээр анхаарлаа сайтар төвлөрүүлж нэг бодох хэрэгтэй болоод байна уу?  

Бусдад ч өөртөө ч хор үгүй амьдарч чадвал болох гээд байна шүү гэж бодож байна. Гэм үгүй бол Дэм гэдэг сударт.

Сударт : Байхгүй  монголд гарз хэлэлцэх юун гэжээ. Байлгах гэдэг дээр бид ярих гэхээс өнөө маргаашийн явган хэрүүл маргаан хэнд хэрэгтэй гэж? Хэрүүлийг л алгасах хэрэгтэй юм биш үү? 

Алдсаны хойно харамсаж байхаар алдахаасаа өмнө өчнөөн л боломж, эрдэм байна шүү дээ. Олж харж, ухамсарлаж чадвал бидэнд.

Сударт буйгаар ятгасны хэлийг огтол гэдэг ч бас ятгалгүй хэлж болдог юм болов уу?  Дэнсэнд баригдсан гэдэг үг энд таарах уу? 

Тэгэхээр илрэл гарч ирч байж харамсал байх нь. Илрэл үгүй бол харамсал үгүй. Үгээ хэлж, дамнуулсан л бол илэрч байгаа ч бас зөвхөн хэллээ гээд үр дүн хэмжигдэх нь бас дутуу байх гээд байх шиг.  Илэрч чадсан бол түүний үргэлжлэл эхлэл өрнөл төгсгөл гээд байх гээд байна. Нэгэнт харамсах зүйл болсон бол хэрхэн үүнийгээ Илэрхийлэх вэ?  Илэрхийлэх нь  үйл хөдлөлөөр,  үг яриагаар, материаллаг байдлаар илэрч болох. Аль аль Үнэн сэтгэлээсээ байхыг хүсэмжилдэг.

Тэгэхээр үнэн сэтгэл гэж юу болох вэ?  

Хожим ингэх минь яалаа, тэгэх минь яалаа хэмээн харамсан шаналах үе хүн л юм болсон хойно ирж болох ч өнөөдөр бид хохирол багатай дээр нь анзаараад сэхээрээд авах нь бидний хамтаар ярилцсанаараа давуу байдал болох гээд байна уу даа. тэгвэл Харамсах эрдэмийг:

Үүнд:

       1.   Маргааш  харамсахгүйн тулд угтаж мэдэх дээр

       2.   Харамсах зүйл гарсан бол гээд түүний үр дүнгээр нь үнэлэх.

       3.   Мөн өөртөө бугшмал үлдээхгүйн тулд гаргаж буй үг, үйлдэл гэж харвал яахаар байна

Аливаад өр зөөлөн сэтгэл, уярал хайр энэрэлээр хандах, олон талаас нь бодож тунгаан, олуул олуул хэлэлцэн, өөрийн тархиа ухан, өөрөө өөртөө үнэнч байж, алдаагаа өмөөрөхгүй, өөрийгөө өмөөрөх, улсаа өмөөрөх гээд бидэнд сурч мэдэх зүйлс олон олон байх гээд байна уу даа. Бултаараа хэлэлцвэл буруугүй бүлээн усаар угаавал хиргүй гэдэг. Хэрхэн хэлэлцэх вэ тэгвэл гээд бодохоор эвтэй байвал хүчтэй гэдэг үг санаанд орох юм.