ӨРӨВДӨХ ЭРДЭМ

Өрөвдөх Эрдэм- бэрхшээлийг нь арилгах БӨӨ Эр Кү-тэй ганцхан ЧУ КУР –тай

 Өрөвдөх гэж юу юм бол?  Аливаа зовлон бэрхшээлийг хүн өөрийн биеэр туулж таньж мэдсэний үндсэн дээр бусад хүний зовлон гунигийг маш сайн ойлгоно.   Өөрөө туулж үзээгүй бол түүнийг нь азаарч харах, мэдрэх нь бага байх гээд байна уу?  Ээжийгээ би өөрөө эх болж байж мэдэрч билээ. Тэгээд л эх хүн гэдэг ямар байдаг, энэрэл хайрын сэтгэл ямар байдаг, зүрх хэрхэн нялхарч үрсдээ зөвхөн сайн сайхныг үргэлж хүсдэгийг мэдэж билээ. Гэвчиг энэ нь хэтрэхээрээ хор болж буруу зүг рүү нь чирлүүлэх болчихдог ч юм байна гэдгийг харж болохоор байх юм амьдралаасаа. 

Үр хүүхдүүдээ нас биенд хүртэл тэднийхээ чадахгүй зүйлд  нь тусалж, хэрэгтэй бүхнээр нь хангахын зэрэгцээ тэднийхээ хүсэл тэмүүлэл, зорьсон хүссэндээ хүрэхэд нь чиглүүлж, сурган хүмүүжүүлэх үүрэг хүлээдэг. Хүүхдүүдэд маань анхлан хийж сурч байгаа бүхэн хүнд хэцүү байх нь мэдээж.  Тиймдээ ч Чадахгүй нь гээд хошуу унжуулан уйлагнан тэдний өмнүүр Өрөвдөн халширч гүйсээр байгаад хэцүүд бэрхшээдэг болгочих гээд байх юм. Хийх зүйлийнх нь өмнүүр орох гээд байдаг шүү дээ. Амрыг харж мэдэхгүй чадахгүйгээр түрий барих тэднийгээ бид хэрхэн сургах вэ? Өрөвдөөд ч юм уу, үглэж хэлэхээс халширч өмнүүр нь ороод байвал  ямар үр тарина түүнийгээ хураана гэдэг болох гээд байна уу даа. Тэгвэл үрс минь амьдралын хатуу нугачаанд хөл тавиад яах бол? Бид үхэн үхтэлээ хамт байх ч Үргэлжлээд өөрсдөө амьдралыг туулах л болно. Өр минь өвдөвч хожим харамсах зүйл хийхгүй байхыг хэн ч хүснэ шүү дээ.

Бусдад ч мөн адил ханддаг энэ байдлаа олон талаас нь бодоод нэг үзвэл чадалгүй, дорой, буурай, тусламж гуйсан бүхэнд илрэх энэ өр өвдөм байдлыг бид өөрсдөө л өөгшүүлээд байдаг юм биш байгаа? Өрөвдөхөд өр өшиглөх гэх үг ч байдаг.

Гарц үргэлж байдаг гэдгийг нетээр хэсч явахдаа хоёр гаргүй ч хоёр хөлөөрөө бүгдийг хийж чаддаг эмэгтэйн талаар үзээд харж билээ. Амьдралаа хэнээс ч дутуугүй аваад явах тэр хүнээс бие эрүүл саруул бүрэн бүтэн байж дутах гэж үү? Ядаад үлгэрлэл авмаар юм байна шүү дээ. Гарц үргэлж бидэнд байдаг юм биш үү?

Тэгэхээр бэрхшээлийг арилгах нь бэрхшээлийг байхгүй болгож өгнө гэхээр ил ч бай далд ч бай нөхцөл байдалд үнэн зөв дүгнэлт хийж  сударт бичсэнээр  Амьтны үрд хорыг үл хүргэн туслах бал байх нь зүйтэй болов уу гэж бодогдов.

Сударт:  Бусдын алдаа надаас болдог Хохирол нь намайг хорлодог гэжээ.

 Тэгвэл хор гэдэг нь юу болов? Хор нь хохирол юм бол бусдын ч бай өөрийн ч бай аливаа үрд хохиролгүй туслах болж таарлаа. Үр дүнгээр нь харвал хохирол үгүй туслах гэдэг нь аль аль талдаа ямар нэгэн өр нэхэлгүйгээр тухайн хүндээ бүрэн дүүрэн туслах байж болох уу?   Харин ингэж чадамгүй бол өрөвдөх хэрэг байна уу? Тэгэхээр бас л тооцоолох хэрэг гарлаа.  Үрсээ өрөвдлөө гээд хохиролоо танихгүй болгочих юм биш байгаа эцэг эхчүүд бид.

Үнэхээр хүсэл байгаад бэрхшээлийг нь арилгаж чадаж байгаа л бол харин үлдэц нь аль алиндаа өнөө л өлзий байх ёстой бололтой. Авсан өгсөндөө өлзийтэй байг гэсэн ардын зүйр үг дахин л гарч ирэх юм. Харин өлзийтэй байж чадамгүй бол өнөөдөр биш юмаа гэхэд маргааш тусласан хүнд маань хор болохгүй гэх баталгааг дор хаяж бодох л ёстой болох нь. Харин ингэж тооцож чадаад бүрэн төгс үйлдэл хийж чадваас яагаад өрөвдөж болохгүй гэж? Үйлдлийн өмнө нь асуудлыг зөв тооцож, угтан харж чадсан байх нээ дээ. Монгол улсын төлөө чаддагыг нь дэмнээд бэрхшээлийг арилгаад өгвөл алсын хараа тэр байж болох уу? Ард нь заавал нэг юм байх гээд байна уу даа? Чадаж байгаа юманд арга байхгүй гэдгээр Араа мэдэж бяраа таньсан л байх хэрэгтэй юм биш үү? Хариуцлага гэдэг зүйл үргэлж л биднийг даган явдаг байх юм байна шүү дээ гэдгээ мартахгүй байх нь чухал юм байна гэж сэрэмжээ нэг авчихвал яадаг бол.

Хэлсэн бол ам, гишгэсэн бол мөр гэдгээр мөн БууЭрЭл дээдүүдийн айлдсанаар бидний хийж буй үйлдэл наад зах нь 300 жилдээ хор хохиролгүй,  жамд нийцсэн байх дээр ч анхаарах нь зүйтэй ч санагдчих чинь. Бид ийм л хариуцлаган дунд явдаг болж таарав уу? Тэгэхээр тухайн үеийн сэтгэлийн хөөрлөөр бас хөдөлж болохгүй болчихов уу даа. Хийж буй үйлдэл маань итгэлтэй байхыг шаардаад байна уу даа. Ингээд л бас судраас харвал ИТГЭХ ЭРДЭМ гэж байна.

Итгэх ЭРДЭМ: Сэтгэх магадлах найдах БӨӨ ЭР КҮ тэй хурц гурван ЧУ КУР тай гэжээ.

Харин өнөө маргаашийн бэрхшээл тухайн хүний зайлшгүй даван туулах ёстой үүрэг байгаад та бид өмнөөс нь арилгачихвал яах бол? Бэрхшээлийг сударт хэрхэн даван туулж амьдарсан талаар бичсэн байдаг шүү дээ өвөг дээдэс.

Сударт Жамуха Дээдсийн айлдварт:

Хэцүүгээр бугшсан 550 шалтгааныг тэмтэрч мэдэж, таниж тайлж, Таван мөчний яс чулуу болтол нь тэмтэрч хөл тавьж ахисаар олсон амьдрал билээ. Шүлсний хөөсөөр ундаалж, шүдний махаар хооллож, тэсэж тэмүүлж олсон аврал билээ.  

Тэгвэл энэ хэцүүгийн 550 шалтгаан чинь юу болж таарах вэ? Бид 550 шалтгаанаа мэдээ ч үгүй байж өмөөрөх гэдэг нь юу юм бол? Гээд л асуулт хөвөрөх юм.

Өнгөрснөөс ирээдүйг өнөөдрийн олзоос байгуулдаг гэж сударт бичсэн байдаг. Тэгвэл өнөөдрийн ОЛЗ маань юу вэ?  Олзны бага нь амттай гэж үг бий. Тэр амт гэж юу юм бол? Аливаа бэрхшээлийг  үрс минь өөрөө даван туулж байж мэдэрч чадвал өөртөө сэтгэл дүүрэн байхыг хэлээд байна уу?

Өмнө бичсэнээр бид алдааг өөгшүүлээд байдаг юм биш байгаа? Сударт гэтэл 16 ГЭМ зэмд Доройтуулах долоон нийГЭМ-ийг мунхагжуулах, ангижруулах, үжрээх, хөгийн болгох, гуйлгах, бэлнийг өгөх, залхууруулах гэж бичжээ.

Энэ бүхний талаар бас л тооцоолох хэрэгтэй болох нээ. Ингээд бодоход түүхээс бид сургамж авч яагаад болохгүй гэж. Заавал алдаж байхаар түүхийн энэ судраас  эрэл хайгуулаа хийвэл болохоор ч юм шиг санагдах юм.

Гэтэл цагийн байдлаар харахад Бид Ноён Уулаа ухуулахгүй гэсэн маань  юуг өрөвдөх болоод явчихав аа? Хэрхэн өмөөрөх болчихов? Мөн юуг арилгах болчихов?  Тэгвэл бид уул усныхаа Бэрхшээлийг нь яаж арилгах юм бол? Гээд хүн бүхэн санаж сэрвэл яаж байна? Ингээд өрөвдөх, өмөөрөх гэдэг маань юу болоод таарчихав аа?

Харамсах ЭрДЭМ

ХАРАМСАХ ЭРДЭМ:  Хохиролыг илэрхийлэх БӨӨ Эр Кү-тэй ганцхан ЧУ КУР- тай.

Харамсал гэж юу юм бол? Сэтгэл санаа, эд хөрөнгө, бие махбодь дээр хохирол гарч түүнийгээ илэрхийлэх нь хүний сэтгэхүйн ухамсарт үйл гарч ирэх нь гэж харвал бид өөртөө хамаатуулах болон бусдад хамаатуулах дээр гэж аль аль тал дээр тавих нь ээ? Хэн хохирох дуртай билээ. Хэрэгтэй бүхнээ бид хайрлан энхрийлэн гамнан тордож, өнгөлөн хадгалдаг. Гэвчиг  хэрэггүй зүйл дээр харамсал үгүй. Яагаад гэвэл түүнд үнэ үгүй. Хаяа л биз гээгээ л биз гээд тоох нь үгүй. Хэрэгтэй чухал зүйлээ хаяж гээвэл харамсаад үхэх нээ гээд л ярьдаг шүү дээ. Үүнээс  хамгийн их үлдэцтэй нь сэтгэл санааны хохирол насан туршид мартагдахгүй байх нь илүүтэй харагдаад байх шиг.

Сударт: Үнэтэй юманд үрэгдэл үгүй, үнэгүй юманд үнэр үгүй үгүй гэжээ.

Үнэтэйг бид хэрхэн мэдэх бол? Өнгө мөнгөөр хэмжих нь ч байна. Зүрх сэтгэлд хэмжээ нь ч  байна. Надад үнэтэй нь бусдад үнэгүй бол яах вэ? Тэгэхээр тухайн зүйлийн үнэ цэнийг үнэлж чадах нь юугаар хэмжигддэг юм бол? Эхлээд үнэгүй мэт санагдсан ч дараа нь үнэд орох нь бий. Тэгвэл үнэ гэж юу юм бол?

Сударт: Үнэт зүйлийн үнэ нь хариуцлагаар хэмждэг билээ гэжээ.

 Яагаад, ямар, ямар учраас гээд л асуултууд хөвөрнө. Хэн нэгэн, ямар нэг зүйл таны амьдралд хүндтэй байр суурь эзэлж, хайрлагддаг бол харамсал их байх нь мэдээж.  Гэвч хэтэрвэл юу болох бол? Бас л өөр өнцөгөөс харах шаардлагатай нь мэдээж. Тэгэхээр олуул олуул харамсахаар байвал их үнэтэй байж болох уу? Алдаж болохгүй зүйл, алдаж болохгүй цаг хугацаа, алдаж болохгүй хүн гэж байдаг уу?

Сэтгэл минь нэг өдөр сэмэрч би өөрийгөө бас бусдынхаа тухай бодов. Анх хаанаас хаа хүрлээ гэж бодов? Бидэнд инээд хөөр, баяр баясгалан, хайр энэрэл бүхэн байсан. тэр цаг мөч хаана үлдэв? Өнөөдөр би өнгөрсөн тэр цаг үе шигээ уяхан өр зөөлөн байгаа бил үү? Гэж би өөрөөсөө асуув. Бид өөрсдөө ч мэдэхгүй алдааг дэвэргэж байдаг юм байгаа? Өөрийнхөө болон бусдын алдааг харсан ч хараагүй мэт, мэдсэн ч мэдээгүй мэт өнгөрөөчихсөн юм болов уу? Үүгээрээ бид хорлогчид болчихов уу? Өмнө нь хэлж байх нь яагаав гэх үү? Тэр үед харж байсан ч, мэдэрч байсан ч хэлэх ёстойгоо ухаараагүй байв уу? Эсвэл өнөөдөр анзаарч мэдсэн бол ирээдүйн төлөө үнэнтэй нүүр тулж үнэнийг сануулан сэрээгч нь байх нь эдлэх эрх гэж харах ёстой юм болов уу? Миний бодож буй санаж буй бүхэн хэн нэгэнд таалагдах нь гол нь биш. Харин үүгээрээ миний сэтгэл бүтэн дүүрэн үлдэх гээд байх юм. Тэгэхээр амиа бодогч гэх өвгүдийн үг үнэн болоод байна уу?

Хожим харамсаж байхаар өнөөдөр би гурвантаа хэлж , эсвэл хэлүүлж яагаад болохгүй гэж. Харин гурваас хэтэрвэл хөөс гэдэг нь болох байх гээд шиг.

Тооцоолоод л үзье. Бусаддаа алдааг нь хэлж байгаагаараа хожим харамсал тээхээргүй бол надад аштай, түүнд ч хэрэгтэй бол яагаад болохгүй гэж.  Ганц хүн гал болохгүй ганц хүн айл болохгүй гэдэг. Унаган анддаа гомдовч нууваас тэнгэр ертөнцдөө хаягдаж буйн шинж гэдэг сударт. Нэг үхрийн эвэр доргивоос мянган үхрийн эвэр доргино гэх ардын зүйр үг бий.

 Үхэх нь үнэн. Дэнсэнд очих нь үнэн л юм хойно өөрийгөө өмөөрье л дөө. Хэрхэн өмөөрөх вэ? Гэтэл өгсөн авсандаа өлзийтэй байг гэж ерөөдөг. Энэ нь юу бол? Юу авсан болоод юу өлзий болчихов? Сударт өлзий хээгээр уялгыг илэрхийлсэн байдаг? Гэтэл уялга гэдэг маань юу болоод хохиролтой холбогдчих гээд байна вэ?

 Би алдаагаа өмөөрөхгүй харин өөрийгөө өмөөрөх гээд байгаа минь энэ. Энэ замба тив өөрөө дэнс юм биш үү? Энд өөртөө шүүлтээ сайн явуулаад өөрийгөө өмөөрчихвөл улсаа ч өмөөрөх гэдэг дээр яагаад харж болохгүй гэж. Хүн бүр өөрөө өөртөө эзэн байж чадвал улс маань маань мандан бадарч чадах гээд байна уу даа. Ядаад бид биеэ засах дээр анхаарлаа сайтар төвлөрүүлж нэг бодох хэрэгтэй болоод байна уу?  

Бусдад ч өөртөө ч хор үгүй амьдарч чадвал болох гээд байна шүү гэж бодож байна. Гэм үгүй бол Дэм гэдэг сударт.

Сударт : Байхгүй  монголд гарз хэлэлцэх юун гэжээ. Байлгах гэдэг дээр бид ярих гэхээс өнөө маргаашийн явган хэрүүл маргаан хэнд хэрэгтэй гэж? Хэрүүлийг л алгасах хэрэгтэй юм биш үү? 

Алдсаны хойно харамсаж байхаар алдахаасаа өмнө өчнөөн л боломж, эрдэм байна шүү дээ. Олж харж, ухамсарлаж чадвал бидэнд.

Сударт буйгаар ятгасны хэлийг огтол гэдэг ч бас ятгалгүй хэлж болдог юм болов уу?  Дэнсэнд баригдсан гэдэг үг энд таарах уу? 

Тэгэхээр илрэл гарч ирч байж харамсал байх нь. Илрэл үгүй бол харамсал үгүй. Үгээ хэлж, дамнуулсан л бол илэрч байгаа ч бас зөвхөн хэллээ гээд үр дүн хэмжигдэх нь бас дутуу байх гээд байх шиг.  Илэрч чадсан бол түүний үргэлжлэл эхлэл өрнөл төгсгөл гээд байх гээд байна. Нэгэнт харамсах зүйл болсон бол хэрхэн үүнийгээ Илэрхийлэх вэ?  Илэрхийлэх нь  үйл хөдлөлөөр,  үг яриагаар, материаллаг байдлаар илэрч болох. Аль аль Үнэн сэтгэлээсээ байхыг хүсэмжилдэг.

Тэгэхээр үнэн сэтгэл гэж юу болох вэ?  

Хожим ингэх минь яалаа, тэгэх минь яалаа хэмээн харамсан шаналах үе хүн л юм болсон хойно ирж болох ч өнөөдөр бид хохирол багатай дээр нь анзаараад сэхээрээд авах нь бидний хамтаар ярилцсанаараа давуу байдал болох гээд байна уу даа. тэгвэл Харамсах эрдэмийг:

Үүнд:

       1.   Маргааш  харамсахгүйн тулд угтаж мэдэх дээр

       2.   Харамсах зүйл гарсан бол гээд түүний үр дүнгээр нь үнэлэх.

       3.   Мөн өөртөө бугшмал үлдээхгүйн тулд гаргаж буй үг, үйлдэл гэж харвал яахаар байна

Аливаад өр зөөлөн сэтгэл, уярал хайр энэрэлээр хандах, олон талаас нь бодож тунгаан, олуул олуул хэлэлцэн, өөрийн тархиа ухан, өөрөө өөртөө үнэнч байж, алдаагаа өмөөрөхгүй, өөрийгөө өмөөрөх, улсаа өмөөрөх гээд бидэнд сурч мэдэх зүйлс олон олон байх гээд байна уу даа. Бултаараа хэлэлцвэл буруугүй бүлээн усаар угаавал хиргүй гэдэг. Хэрхэн хэлэлцэх вэ тэгвэл гээд бодохоор эвтэй байвал хүчтэй гэдэг үг санаанд орох юм.